سن گندم چیست؟ (Eurygaster integriceps)
سن گندم كلیدی ترین و با اهمیت ترین آفت گندم و جو در ایران می باشد.
این آفت در تمام مراحل زندگی خود (سن مادرتخم گذار و پوره های به دنیا آمده در مزرعه) به اکثر قسمت های گیاهان میزبان از جمله جوانـه مرکزی، برگهـا، سـاقه، خوشه و دانه ها حمله می کند و با خرطوم خود شيره گیاهی را میمکد.
در ایران خسارت این آفت در برخی سالها منجر به كاهش 20-30 درصد عملكرد در جو و 50-60 درصدی در گندم شده است.
این آفت همچنین از طریق تزریق بزاق حاوی تركیبات شیمیایی به درون دانه غلات، سبب از بین رفتن گلوتن می شود و در نتیجه كیفیت نان را به میزان زیادی کاهش می دهد. سن گندم به شدت ارزش کمی و کیفی غلات را تحت تاثیر قرار میدهد
مراحل زندگی آفت
این آفت یک نسل در سال دارد و مهاجر است. یعنی حشرات بالغ، نسل جدید مزارع را برای تابستان و زمستانگذرانی ترك كرده و به مناطق كوهستانی مهاجرت می نمایند.
سن گندم زمستان را به صورت حشره کامل در کوهها، زیر بوته های گون و درمنه و یا در زیر برگ های ریزش یافته درختان بلوط سپری می‌کند و در اواخر زمستان و اوایل بهار بسته به منطقه، مجدداً برای تغذیه و تخم ریزی به مزارع کوهپایه ای و سپس مزارع دشتها باز می‌گردد.
سن های مادر پس از ریزش، چند روز تغذیه نموده و سپس جفتگیری و تخم‌ریزی می‌کنند. تخم هامعمولا در دو ردیف 7 تایی یعنی دسته 14 تایی روی برگهای پایینی و در شرایط عادی معمولا هر 5-3 روز یک دسته تخم و در مجموع 7- 5 دسته تخم گذاشته می‌شود. بعد از 12 تا 10 روز در دمای 20 درجه سانتیگراد تخم ها تفریخ یا باز شده و پوره سن یک ظاهر می شود.
سموم مورد استفاده جهت کنترل سن گندم (سبد محصولات کاوش کیمیای کرمان):
منابع مورد استفاده:
- شهلا باقری، محمد تقی توحیدی 1399 شناخت و کنترل آفت سن گندم ، حفظ نباتات کرمانشاه، نشرآموزش کشاورزی
- غلامرضا رجبی، 1397. اکولوژی سن های زیان آور گندم و جو در ایران ، مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی کشاورزی
- حسن عسكری، 1393. كنترل زیستی سن گندم در مكان زمستانگذران، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور.
- https://ukrbin.com/show_image.php?imageid=155552
- https://www.nexles.com/articles/sunn-pest-eurygaster-integriceps/
